In de jaren ’90 van de vorige eeuw legden wij al beslag op mogelijke bewijsstukken, bijvoorbeeld in zaken waarin een beding van non-concurrentie werd overtreden. Het vermoeden bestaat dan dat het overtredende bedrijf facturen in de administratie heeft die de overtreding bewijzen. Die bewijsstukken wil de andere partij veilig stellen. Wij dienden dan een verzoek in bij de President van de Rechtbank om een deurwaarder de administratie door te laten nemen en kopieën te laten maken van bewijsstukken. Als de President daartoe verlof verleende ging de deurwaarder naar het betreffende bedrijf, nam ter plaatse de administratie door en maakte kopieën van bewijsstukken. Die werden opgeborgen in een gesloten enveloppe onder bewaring van de deurwaarder. Op zittingen kwam dit goed van pas want als de gedaagde de overtreding ontkende vroeg een rechter vaak: “Zullen we de enveloppe dan maar openmaken?” En als de gedaagde daarin terughoudend was wist iedereen wel hoe laat het was.

Inmiddels wordt bewijsbeslag al jarenlang overwegend op elektronische bestanden gelegd en het arrest van de Hoge Raad van 13 september 2013 (ECLI:NL:HR:2013:BZ9958) geeft daarvoor een duidelijke juridische grondslag. Daaraan voorafgaand had ik met mijn team een jarenlange juridische strijd gevoerd over een bewijsbeslag en die kennis en ervaring hebben wij aan de Hoge Raad over kunnen brengen en die is voor een groot deel in het arrest opgenomen.

De basisprincipes van het bewijsbeslag zijn door de jaren heen niet wezenlijk veranderd maar de uitvoering wel. Tegenwoordig kan de deurwaarder, daarin bijgestaan door ICT deskundigen, een complete image maken van bestanden of harde schijven of gegevens in de cloud. In inbreukzaken wordt ook wel ter plekke met speciale software vergeleken welk percentage gelijkenis er is tussen het origineel en de vermeende inbreuk.

Aanvallend kan een bewijsbeslag dat doel treft de eiser in een hele sterke bewijspositie brengen. Verwerend zijn veel mensen er niet van op de hoogte dat er zo maar een deurwaarder aan de deur kan staan die een kopie komt maken van grote delen van de aanwezige computerbestanden.